Autodafe. Epilog (5)

W każdym bowiem ogniwie Komedii ludzkiej zdarzenia, fakty i ludzie

robią wrażenie opiłków dopóty bezładnie rozsypanych, dopóki nie zbierze

ich magnes jakiegoś nieoczekiwanego przypadku. I jeżeli prawdą jest, że

Komedia ludzka przypomina rozlewisko po odwilży, prawdą jest również,

że przychodzi chwila, gdy linia horyzontu okazuje się planowo uregulowanym

brzegiem olbrzymiej rzeki.

G. Herling-Grudziński, Realizm kierowany

26

Chciałbym codziennie aż do końca podnosić się z euforycznym poczuciem, że

wstałem do cierpienia w literaturze i że to Eden. Potrafiłbym: sprawnie zapisać

wiersz o bezgrzesznym tytule: Majówka, który byłby kompetentną metaprezen-

tacją Azji Mniejszej świata rzeczywistego. Trafiłbym na Zaolzie poetów – nau-

czał o sowietyzacji przyrody, chleba, cebuli, kawałka cukru, głosił pseudosche-

matyzm i konwiwencjonizm. Chciałbym codziennie, aż do śmierci onanizować

się z radością – aż serafizowałbym jasność (jak nauczał błogosławiony Włodzi-

mierz Bolecki): i sperma sublimowałaby w parę wodną, a para wodna w olejek

leczniczy. Chciałbym codziennie aż do gwałtownej śmierci podnosić się do za-

sadniczych korekt bardzo ważnej dla mnie Konstytucji 4 maja, nazwanej (kilka

25

lat temu) lekceważąco – „konstytucją dzienników pisanych mocą”. Cóż więcej,

przetrwałem recydywę analfabetyzmu, ale to nie uczyniło mnie Proustem – wi-

działem Nagajbaków uprawiających sodomię, jak mam zatem opowiadać o pol-

skiej stronie Guermantes, analizując bezczuły dowłok różowy od jarskiego jad-

ła wyfrontowany w moim kierunku? Moralnie dokuczliwe przeżywanie śmierci

Półtorackiego, Kazaneckiego, Danysza – czy to maź na czystej moralbiosferze?

Czy upuszczony kremogen w makaronowej homo-wszech-mozaice? W przeko-

naniu świętego Łukasza wychodziłem na łąkę za domem, szepcząc – „ciemnoś-

ci, wejdź we mnie” zawsze z tego samego powodu: naczytałem się Erica Alfre-

da Havelocka, zupełnie bezcelowo – i uważałem, że zło odsyła własną markize-

24

tę bezpośrednio w kierunku człowieka. „Wiem, że narastająca degresja stylu w

Autodafe kiedyś mnie zabije” – wyjaśniałem bardzo cierpliwie Ewangeliście –

„zważ jednak, Ewangelisto: absolutyzacja stylu w Autodafe zabiłaby mnie już

dawno, nie serafizuj mnie, proszę. Wiem, że nie jesteś prostodusznym wartog-

łowem, i że >>uczyniwszy z żywych ludzi marionetki grające wyznaczone im

role, nie musiałbyś panować nad nimi jak Andrzejewski w Popiele, diamencie

(a więc jak inspicjent)<<; wiem do tego jako jeden z niewielu, że w Ewangelii

według świętego Łukasza znajduje się (znacznie…) więcej twórczego hazardu

i stwórczego hazardu – niż w Ewangelii według świętego Jana. Nielojalnie, bo

ufnie zdradzę Ci sekret: Jan jest bogiem komparatystów, a Ty jesteś moim Bo-

23

giem, dla Ciebie przygotowuję alembik swojego ciała i swojej wiedzy. Nie se-

rafizuj mnie proszę. Jestem w raju, jestem Majówką w naczyniu i kasza, zwyk-

ła kasza z tłuszczem zaszyta w czapkę, klasyczny mikrofarad walczący z ogłu-

szającą eksplozją ciemności za oknem wystarczą mi za zanętę, bym szedł wol-

niej w porannej zorzy, bym szedł szybciej: w porannej zorzy, bym nie poszedł

w ogóle za poranną zorzą i umarł w domu – jako wybitny ślusarz – całkowitej:

desensualizacji. Risorgimento, Łukaszu, trzeba zawalczyć o Risorgimento, ale

tylko z pomocą tomistów i neotomistów, nie – lumpenmanichejskiego Autoda-

fe i lumpenmanichejczyka – takiego, jak ja. To nie jest piąty akt Mieszczanina

szlachcicem – tu nie stanie się nic, co Risorgimento mogłoby w jakikolwiek e-

22

tyczny sposób zastępować. Nie serafizuj mnie, proszę. Na co mi, pijanemu od

ich krwi, łzy cieniów minionych: myślę o Zaolziu i puchnę niespokojnym, cie-

szyńskim powietrzem, które utrwalę w Majówce za pomocą i penisestów, i de-

leksykalizacji. Nie tłumaczyłem nikomu swoich uczynków – i nie wytłumaczę

nawet w Majówce! I niech Beckett w Polsce śmieje się z Becketta zatrzymane-

go na granicy mojego życia: postaci malarskie i spotniałe, Łukaszu – Mahomet,

Sziwa, Budda, Chrystus – wzywają nas tak do siebie, jakby wymawiały rzeczy-

wistość za pomocą wielkiego mineralogicznego atlasu. To Eden, zwany często

moralbiosferyczną Azją – świata rzeczywistego. To tu Jerzy Stuhr z Wodzireja

wyjaśni Ci, że nigdy nie stanie się Filipem Moszem, Jerzym Stuhrem z Amato-

                *

ra.

ra.

ra.

3.05-14.05.2019