Autodafe. Epilog (6)

20

Dlaczego nie zrobiłem Jądra ciemności jak Kantor – w duchu polskiego teatru

obrzędowego – tak jak Waleria Wychlewa zrobiła to w duchu bułgarskiego fol-

kloru rytualnego? Czy naprawdę myślałem, że wiersz – Majówka przyniesie mi

więcej trwałej ulgi niż dzieło o Słońcu, które świeciłoby nad Edenem i nad pań-

stwem policyjnym? Hibernowałem, tak jak hibernują kilkunastoletni chłopcy w

meczach takich, jak Kielce – Limanowa myślący o piłce tak obojętnie, jakby od

wieków była już nieaktualnym, polskim żelastwem pierwszych śniegów. Żadne

wersy to nie kilimy, najczęściej: to rozcapierzone perekotypola (burzany, zimny

makaron kraju, w którym nie wzrasta wilgotność). Dramat mojego życia można

wytłumaczyć bardzo klarownie: grałem nie piłką, lecz gigantycznym okrwawio-

19

nym perekotypolem, którego łapałem w dłonie i czułem, jak bardzo jest: gonny.

Tylko masochizmem można wytłumaczyć to, że – głupi i zawzięty – tworzyłem

później poemat kilimów – przeruchliwe Feinweinblein; z dekielkiem socjalizmu

na strofach (tak pięknie z angielska nazywanych „stancami”). „Stancami” wysa-

dziłem też Majówkę w powietrze dobrej liryki wyznania. A w brudnych makaro-

nach Ukrainy i Białorusi było coś transsemantycznego, co jeślibym przyjmował,

mówiłoby we mnie długo niepoznawanym dziedzictwem językowym. Otrzymał-

bym delikatną, mutującą koszulę i napisałbym zamiast Majówki – Jądro folkloru

rytualnego. Koszula wypełniłaby się nagim ciałem, jednak nie praciałem święte-

go Łukasza, bo by ją przepełnił, ani nie moim, bo bym ją okrwawił bądź skośnił:

18

dlaczego nie zrobiłem Jądra ciemności jak Grzegorzewski, którego w 2004 roku

jeszcze żywego – po zobaczeniu Operetki – oklaskiwałem? Miałbym nie Autoda-

fe, nie Apokryfe, lecz dojmujące w swojej wielkości, polskie Powolne ciemnienie

malowideł. Dlaczego ukryłem głowę w mazowieckim makaronie – szukając wyt-

chnień nawet nie w ziemi, lecz w chudym pasku próchnicy wśród sennych, niesz-

częśliwych sosen? Oby moje życie stało się ostrzeżeniem dla innych – miłość od-

chodzi, umiera – wypada bezwładnie z pamięci jak z przepełnionego samochodu,

a ja zostaję z ars separatoria segregatoria, masturbując się ze smutku wyciągnię-

ty na podłodze jak żuraw z dala od brzegu. W czym pomoże mi wówczas Wiersz:

taki, jak Majówka? Swoją etiudową strukturą nie wyciszy zagłuszającej orkiestry

17

erekcji – giniesz z odstrzelonym czubkiem głowy, zdjęty w ostatnim dniu reżimu

własnego egoizmu i nie wystarczy ci nawet katabaza liryczna w Majówce, nawet

ona zabrzmi jak vademecum bawidulskiego ucznia-kołtatamana. Cegły literatury

na śmierć są powolne i wierne. I owszem – możesz być, kim tylko zapragniesz –

na przykład Marcelem Proustem, lecz: jeżeli najpierw nie okażesz się Mateuszem

Birkutem, umrzesz – ze swoją spienioną, rozcieraczową Majówką – na praustach.

Chodzi (mówiąc językiem Schlegla) o ofiarę z inteligencji wyobraźni. Szelest że-

laza, z którym zrzucany jest na ziemię plecak, musi być rozchrobotaniem ścieżki,

którą – pokonywało się dystans z Kielc do Limanowej, mówiąc w strapieniu „gli-

ssando, glissando szemrzącej kiełbasy – glissando (nie arpeggio). Nigdy tego nie

                *

pojmę”.

28.05.2019

Autodafe. Epilog (5)

W każdym bowiem ogniwie Komedii ludzkiej zdarzenia, fakty i ludzie

robią wrażenie opiłków dopóty bezładnie rozsypanych, dopóki nie zbierze

ich magnes jakiegoś nieoczekiwanego przypadku. I jeżeli prawdą jest, że

Komedia ludzka przypomina rozlewisko po odwilży, prawdą jest również,

że przychodzi chwila, gdy linia horyzontu okazuje się planowo uregulowanym

brzegiem olbrzymiej rzeki.

G. Herling-Grudziński, Realizm kierowany

26

Chciałbym codziennie aż do końca podnosić się z euforycznym poczuciem, że

wstałem do cierpienia w literaturze i że to Eden. Potrafiłbym: sprawnie zapisać

wiersz o bezgrzesznym tytule: Majówka, który byłby kompetentną metaprezen-

tacją Azji Mniejszej świata rzeczywistego. Trafiłbym na Zaolzie poetów – nau-

czał o sowietyzacji przyrody, chleba, cebuli, kawałka cukru, głosił pseudosche-

matyzm i konwiwencjonizm. Chciałbym codziennie, aż do śmierci onanizować

się z radością – aż serafizowałbym jasność (jak nauczał błogosławiony Włodzi-

mierz Bolecki): i sperma sublimowałaby w parę wodną, a para wodna w olejek

leczniczy. Chciałbym codziennie aż do gwałtownej śmierci podnosić się do za-

sadniczych korekt bardzo ważnej dla mnie Konstytucji 4 maja, nazwanej (kilka

25

lat temu) lekceważąco – „konstytucją dzienników pisanych mocą”. Cóż więcej,

przetrwałem recydywę analfabetyzmu, ale to nie uczyniło mnie Proustem – wi-

działem Nagajbaków uprawiających sodomię, jak mam zatem opowiadać o pol-

skiej stronie Guermantes, analizując bezczuły dowłok różowy od jarskiego jad-

ła wyfrontowany w moim kierunku? Moralnie dokuczliwe przeżywanie śmierci

Półtorackiego, Kazaneckiego, Danysza – czy to maź na czystej moralbiosferze?

Czy upuszczony kremogen w makaronowej homo-wszech-mozaice? W przeko-

naniu świętego Łukasza wychodziłem na łąkę za domem, szepcząc – „ciemnoś-

ci, wejdź we mnie” zawsze z tego samego powodu: naczytałem się Erica Alfre-

da Havelocka, zupełnie bezcelowo – i uważałem, że zło odsyła własną markize-

24

tę bezpośrednio w kierunku człowieka. „Wiem, że narastająca degresja stylu w

Autodafe kiedyś mnie zabije” – wyjaśniałem bardzo cierpliwie Ewangeliście –

„zważ jednak, Ewangelisto: absolutyzacja stylu w Autodafe zabiłaby mnie już

dawno, nie serafizuj mnie, proszę. Wiem, że nie jesteś prostodusznym wartog-

łowem, i że >>uczyniwszy z żywych ludzi marionetki grające wyznaczone im

role, nie musiałbyś panować nad nimi jak Andrzejewski w Popiele, diamencie

(a więc jak inspicjent)<<; wiem do tego jako jeden z niewielu, że w Ewangelii

według świętego Łukasza znajduje się (znacznie…) więcej twórczego hazardu

i stwórczego hazardu – niż w Ewangelii według świętego Jana. Nielojalnie, bo

ufnie zdradzę Ci sekret: Jan jest bogiem komparatystów, a Ty jesteś moim Bo-

23

giem, dla Ciebie przygotowuję alembik swojego ciała i swojej wiedzy. Nie se-

rafizuj mnie proszę. Jestem w raju, jestem Majówką w naczyniu i kasza, zwyk-

ła kasza z tłuszczem zaszyta w czapkę, klasyczny mikrofarad walczący z ogłu-

szającą eksplozją ciemności za oknem wystarczą mi za zanętę, bym szedł wol-

niej w porannej zorzy, bym szedł szybciej: w porannej zorzy, bym nie poszedł

w ogóle za poranną zorzą i umarł w domu – jako wybitny ślusarz – całkowitej:

desensualizacji. Risorgimento, Łukaszu, trzeba zawalczyć o Risorgimento, ale

tylko z pomocą tomistów i neotomistów, nie – lumpenmanichejskiego Autoda-

fe i lumpenmanichejczyka – takiego, jak ja. To nie jest piąty akt Mieszczanina

szlachcicem – tu nie stanie się nic, co Risorgimento mogłoby w jakikolwiek e-

22

tyczny sposób zastępować. Nie serafizuj mnie, proszę. Na co mi, pijanemu od

ich krwi, łzy cieniów minionych: myślę o Zaolziu i puchnę niespokojnym, cie-

szyńskim powietrzem, które utrwalę w Majówce za pomocą i penisestów, i de-

leksykalizacji. Nie tłumaczyłem nikomu swoich uczynków – i nie wytłumaczę

nawet w Majówce! I niech Beckett w Polsce śmieje się z Becketta zatrzymane-

go na granicy mojego życia: postaci malarskie i spotniałe, Łukaszu – Mahomet,

Sziwa, Budda, Chrystus – wzywają nas tak do siebie, jakby wymawiały rzeczy-

wistość za pomocą wielkiego mineralogicznego atlasu. To Eden, zwany często

moralbiosferyczną Azją – świata rzeczywistego. To tu Jerzy Stuhr z Wodzireja

wyjaśni Ci, że nigdy nie stanie się Filipem Moszem, Jerzym Stuhrem z Amato-

                *

ra.

ra.

ra.

3.05-14.05.2019

Autodafe. Epilog (4)

Nie miała gdzie się umyć – wody ledwo wystarczało dla owiec –

i kiedy odczuwała zbyt wiele tłuszczu na skórze wychodziła tam,

gdzie wieje wiatr, aby wiatr i piasek odświeżyły ją i oczyściły swym

pędem.

A. Płatonow, Takyr, tłum. S. Pollak

2

Dlaczego nie postąpiłem jak Johann Valentin Sonnenschein w 1780 roku,

gdy stworzył Rezurekcję Marii Magdaleny pogrzebanej ze swym Dziecię-

ciem? Dlaczego wybrałem poetykę stosu, a nie: pokrzepiającej obietnicy:

„wszyscy zmartwychwstaniemy” – poetykę prywatnego Zmartwychwsta-

nia? Nic dziwnego, że pisałem Autodafe jak męską Emanuelle i nie posta-

ło mi w głowie, że nawet Emanuelle jest w stanie: sama, chrystofanicznie

powstać z grobu. A jeżeli Emanuelle nie płonie i – nawet grana przez Bar-

barę Herschey (amerykańską Annę Dymną) nie zatraci – ekwiwalentowo,

ekwiwalentologicznie – odpowiadającego sobie, bułhakowowskiego: roz-

miaru? To jednak stanę się polskim Sonnenscheinem – pomimo braku so-

3

nnenscheinowskiego tematu. Bo radość kobiet, które stały się pierwszymi

zwiastunkami wielkanocnej nowiny, może stać się również radością całej

złożonej z miazmatów Emanuelle. To radość o wielkim znaczeniu: jeżeli-

by nie było Mistrza i Małgorzaty, mogłaby stworzyć Mistrza i Emanuelle

w czasie krótszym niż 12 lat (a tyle lat zajęło Bułhakowowi – arcypisanie)

i zamknąć ludobójczą aktywność National Thowheeth Jama’ath, w tym tą

na Sri Lance. Opatrując wrzody wielbłądom poezji polskiej przełomu XX

i XXI wieku, nigdy nie przypuszczałem, że możliwe dzięki radości stanie

się aż doświadczalne gospodarstwo ogrodnicze, niewypaskudzone odcho-

dami chłodnymi jak pies, gwiazda: aż stanie się polskim Sonnenscheinem.

4

Na co mi łzy Symonidesowe, skoro mogłem mieć, i może jeszcze – mogę:

mieć łzy Sonnenscheina. Wodzirej jest jak morska fala, przychodzi – i od-

chodzi, cóż z tego, że mówią niektórzy: bałwan. To samo dotyczy zboczo-

nego wodzireja Autodafe, no chyba że ma za uszami – łzy Sonnenscheina:

to zmienia postać rzeczy i umożliwia przyjmowanie jego zboczeństwa po-

mimo niego, tak jakby rzeczywiście odpowiadał za rezurekcję Marii Mag-

daleny z Dziecięciem. „Piękne jest w Paryżu Notre Dame, / ale tutaj wszę-

dzie blisko nam, / a najbliżej mam do mojej dziewczyny, / którą wybrałem

wśród innych”, śpiewają mężczyźni i kobiety tworzący chór Feliksa Falka:

w jedenastej minucie Wodzireja. Załóżmy, że – chociaż przeminęli: subeg-

5

zyskują, reegzystują, istnieją w tzw. jednoczesności momentów, jak wybit-

nych stu siedemnastu pianistów grających Etiudę rewolucyjną Chopina: w

sto drugim ogniwie trzeciej części Autodafe, Jerozolimie słonecznej – Jero-

zolimie afrykańskiej perdurantystycznego Nairobi, które: nie istnieje. I nie

chodzi tu o to, że – kiedyś, gdzieś, poza czasem – przeprowadzono aborcję

Nairobi, ani że Nairobi nieskutecznie zwiastowano w jakimś przedziwnym

zwiastowaniu anielskim zamierzchłej Afryki. Desubstantywizacja w ogóle,

a więc również desubstantywizacja w aborcji – nie oznacza deontologizacji.

To, że spalisz wszystkie taśmy Wodzireja, Piłata i innych – nie oznacza, że

nie będziesz w stanie wyobrazić sobie Wodzireja z Emanuelle i bez Emanu-

                *

elle.

Mógłbym podpisać się pod myślami

Dżumal dotyczącymi Zarrin-Tadż?

Odsłoniła jej odzież i zobaczyła piersi, podobne do dwóch

ciemnych, nieżywych robaków, które wżarły się w głąb jej

klatki piersiowej – były to resztki sutek mlecznych, które ją

wykarmiły.

A. Płatonow, Takyr, tłum. S. Pollak

####

Wiedziałem, że są soki frazesu. Nie wiedziałem, że nie wolno ich warzyć w

bimber frazesu. Wiedziałem, że już od czasu narodzin w sierpniu 1986 roku

byłem martwy jak kamerton w karkówce: nie przypuszczałem, że karkówka

nigdy nie wypuści kamertonu w żadną obiektywną stronę stylu, a co gorsza:

że nie wypuści kamertonu w stronę Swanna. Mówię szczerze jak nigdy – w:

życiu bym nie pomyślał, że karkówki nie można zabić, ani: wyparować. Od

tego właśnie począwszy, należałoby swobodnie kontynuować – nie domyśli-

łem się, że bój z wiatrakami na Golgocie przybierze: na dramatyzmie, na tra-

gizmie i niesamowitości tak bardzo – gdy okaże się, że krzyż jest także wiat-

rakiem – że nie stanę się polskim Proustem. Powiedzcie mi, proszę, czy zda-

###

rzało się już w tej literaturze, by kandydat na Prousta stawał się lokalną Ema-

nuelle. Wiem, że mówimy dla przykładu „Odojewski to kresowy Proust”, ale

jak wyglądały Waterloo polskich kandydatów na Prousta? Czy były niespoty-

kanie zawstydzające? Czy były dla nich niezwykłym upokorzeniem? Być mo-

że mógłbym wiedzieć, co mnie czeka; jakie ma znaczenie to, co zaczynało się

od nauki rymów męskich, żeńskich z podręcznika Marii Nagajowej: Słowo za

słowem, a kończy depresją narcystyczną przy zimnej tak jak wodospad kawie

idolatrii. Byłbym całkiem niegroźnym złotniczeńkiem, zapluwającym się hek-

sametrem spondiakowym i krwią. Śmiałbym się zupełnym szampanem z tymi,

których zatapiano w doku pływającym aż po samą miazgę: polskiej anhedonii.

##

Mówiłbym sobie: przyjdzie jakiś Miłosz na nowy wiek? Nie przyjdzie – przyj-

dzie Chrystus i nam wszystko wybaczy. Mówiłbym także bez obaw: czy pow-

stanie jakiś Zniewolony umysł na nowy wiek? Nie powstanie. I czy będę Betą

lub Deltą, albo Gammą? Nie będę. Będę literackim Mikołajem Adamczakiem.

Zredukuję całą swoją apercepcyjną duszę do apercepcji Ewangelistów – jeżeli

umysł legitymuje całą swoją transcendentalną jedność apercepcji – Ewangelią,

kto śmie i jak śmie go nazwać – „nierozdziergnionym”? Mi tymczasem wyda-

je się, że suknia Emanuelle jest rozdziergniona: co najmniej od kolan: ku doło-

wi. Przedziwny efekt: półton koktajlowy gdzieś popod półton etniczny; spadł-

szy pod ciężar wiatraka. Ertantete Kunst – mówię ja, co miałem (wrażenie) że

#

Polska jest truizmem w czasie i ustokrotnia się w domyśle, ale Polska jedynie

naczytała się Symonidesa – czytała Symonidesa (uważnie) w noc okupacyjną,

stalinowską, jaruzelską, Bóg wie, jaką jeszcze i nie wie, co czytać za dnia. Wi-

si bezradnie nad Fedonem i wspomina z nostalgią Herlinga, który wykarmił ją

nieokreśloną homoiomerie, pisząc: nawet i tak – „jakaś narratorka postanowiła

pochylić się w pisarskiej zadumie nad łechtaczką. Jej rywalka zakasowała ją li-

teracką przymiarką do minetki. Włosi nauczyli się żyć ostatnio swoimi umarły-

mi pisarzami” i „z braku inwencji i inspiracji prezentują tomy lichutkich nowe-

lek o Dekalogu”. A co z moją homoiomerie? Moja własna homoiomerie jest w

karkówce. Herling by się uśmiechnął: „karkówka jest Twoim stróżem ciemnoś-

                *

ci”. „Moim stróżem z ciem-

ności”. Tak, przytaknąłbym.

18.04-1.05.2019

Autodafe. Epilog (3)

Literatura jest również zstąpieniem do piekieł,

także do tego, co Flaubert nazwał „latryną serca”.

C. Magris, Alfabety, tłum. J. Ugniewska

2

Biedny – myślałeś, że czytasz moje Exultet – myślałeś, że czytasz moje

łzy Symonidesowe, że smakujesz owoc mojego prawdziwego zwycięst-

wa, prawda? Myślałeś: pożywię się owocem pracy jego pszczelego roju.

Tymczasem nie jestem twórcą mitu Eleuzis – nie jestem nawet „twórcą”

mitu samego siebie – moja pseudo-Pascha w Ossolineum dobiegła właś-

nie końca i nie byłem niczym więcej niż orangutanem w ornacie – który

wstał, przeniknął skalne mury, powtarzając w obłąkaniu – „Miłosierdzie

Boże w duszy mojej, Miłosierdzie Boże w duszy mojej”. Mało brakowa-

łoby, a rzeczywiście zrozumiałbym – naturę boskiej chrystofanii nad Je-

ziorem Tyberiadzkim, ale aksakał zaklaskał piaskiem saksauły i przesta-

3

łem kontrolować swój rozum, uważając, że i tak – pomniki mnie przeży-

ją. „Gdy odejdę / spadnie na ziemię / dziewięcioramienna gwiazda” – pi-

sał Łączkowski w Ku wzgórzom planet. Niestety: nie spadła i przy mojej

śmierci też chyba nic nie spadnie. Nie rzucą się także na moje ciało (aby

je rozszarpać) Filostrates ani Empedokles z Agrygentu (naturalnie: moż-

na nie wierzyć z radości, tak jak i: można nie czytać Talmudu z radości),

nawet Gamaliel, najbardziej bułhakowowski z wnuków Hillela stających

się w końcu tannaitami, nie podniesie na mnie ręki – kto biłby osła ryczą-

cego z tęsknoty – aby ryczał jeszcze głośniej? To nie „morela”, co spuści

soki i odejdzie: spolegliwie, zapomniana w całej „rodzince”: różowatych.

4

Osioł: puści łzy Symonidesa, którymi zawezwie Boga na sprawiedliwość:

czy myślisz, że nie widziałem osłów walczących o Swoje – i aż do granic

autoanihilacji? W lustrze Jeziora Literatury Romantyzmu „dostrzegałem”

cyklon w Mozambiku, kiedy inni narcyzi nie opuszczali nawet – na krok

szklanych domów Morskiego okej: nie chcę z siebie robić męskiej Gauri

Lankesh, ale Gauri Lankesh też coś uformowało, nie wzięła się z powiet-

rza. Mnie uformowały minerały. Piję szczawę, naprawdę: różnego rodza-

ju, aby nie umrzeć, zbyt szybko. Uświadamiam sobie, że w uczuciu, któ-

rym obdarzyłem literaturę, ujawnił się cały mój nimfomański sposób by-

cia. Nimfomański i bezpretensjonalny: tak, jak zmartwychwstanie – noli

5

me tangere. Impatiens noli me tangere. Gdy nikt nie widzi i – gdy upada

Moskal, gdy upada Szwed, postarzały, a spuchnięty od nie-ałamanu: mój

umysł zaczyna się plątać w brodzie, ponieważ brak mi młodej ziemi: tak 

na pociechę. Wczepiwszy się w nią, zwilżałbym ziemię (1) chciwą śliną,

(2) świeżą spermą dzień po dniu. Dlatego muszę intensywnie pisać, stąd

wyobrażałem sobie wpierw hufce nieprzyjaciela – nie huwce znajomego:

jeżeli w ogóle można wybrać, lepiej by człowiek tracił nasienie – niż łzy

i jeżeli w ogóle może nim prawnie i artystycznie dysponować, lepiej aby

człowiek tracił nasienie Symonidesa, niż łzy Symonidesa – ani na niebie,

ani na ziemi nie ma takiego waru, kipiatoku, kawy, grzańca, amfetaminy

                *

idolatrii – co szuka: towarzystwa.

Gdy koci się jagnięciem: ciężkim

jak praosioł, koci się owca samot-

nie.

Mógłbym podpisać się pod słowami

Oda-Kary dotyczącymi Zarrin-Tadż?

Długo myślałem, kogo wziąć – trzy stare, zwykłe baby

czy dwie młode? Stare nie gryzą mięsa i łykają go dużo,

a młode jedzą mało, ale są niespokojne. Postanowiłem

wziąć młode.

A. Płatonow, Takyr, tłum. S. Pollak

4

Tak się tworzy historię, i jest to bardzo mozolne, banalne. Swędząca wy-

sypka powykręcanych pomysłów, które do końca nie tłumaczą swej reto-

rycznie wypozorowanej wspólnoty – ze Stoma tysiącami pieśni Milarepy:

brniesz w cierpieniu poprzez hańbę – bo co Ci innego pozostało – powrót

do śmierci od zmartwychwstania? Komenda policji na szczycie: Gór Kai-

lash nie odpowiada na Twój przynakastlik, co wcale nie oznacza, że: była

komórką komendy PKB albo nawet PKC PZPR. Musisz po prostu – pisać:

od śniadania do obiadu i od obiadu do kolacji, mieć pod dłonią: absolutnie

wszystko – od Crowleya po Łuczeńczyka, bo nie ma takiego boga – który

by Cię zawarł, nie przecinając – i roztarł to tłuste czoło wilgotnym szaleń-

3

stwem nie-śmierci? Mam swój glans. To glans pioruna nadziei, stalowego

nieba i skłębionych chmur, dlatego nie potrzebuję glansów innych, glansu

choroby psychicznej albo glansu samobójstwa. Jeśli wielkie Naddniestrze

można rzeczywiście nazwać „sierotą po Związku Radzieckim”, to, z Auto-

dafe przypominającym współczesną Besarabię, muszę być „sierotą po mu-

zułmańskiej magnaterii” (wyobraź sobie, że Śnieg Orhana Pamuka rozgry-

wa się na Kresach Rzeczpospolitej – wyobraź sobie, że Nazywam się Czer-

wień Orhana Pamuka toczy się powolnie – w środku powstania: Ostranicy,

Nalewajki albo Chmielnickiego, wystaw to sobie, że Biały zamek albo Mu-

zeum niewinności postaciuje się i przepostaciowuje się: w ciągu prywatnej

2

rozmowy Hitlera z Carlem Mannheimem, marszałkiem Finlandii przypomi-

nającym – współczesną Besarabię). „Historia sztuki poucza, że język poez-

ji to nie język zrozumiały, a tylko na wpół zrozumiały” – cierpliwie wyjaś-

nia Szkłowski i wystawia to tak, jakoby traktował o tajemnicy literackiego

Baranka: „tak np. dzicy często śpiewają swe pieśni: w języku archaicznym

bądź obcym – czasem tak dalece niezrozumiałym, że śpiewak: musi tłuma-

czyć i wyjaśniać chórowi i słuchaczom treść dopiero co ułożonej – pieśni”.

W domu pisarza XXI wieku nie mówi się: o materiach takich, jak – zmart-

wychpowstanie Chrystusa, nie mówi się jednak także i o materiach takich,

jak ludzka nekrofilia, skala mroku ignorancji, czy tchórzostwa, wydaje się

1

zatem ogromna. Nie rozświetlą jej łzy Symonidesowe. I nie prześwietli jej

nasienie Symonidesa. Nie rozświetli jej i gaz ziemny skroplony łzami – na-

sienie pisarza XXI wieku. Wszystko – cała dziedzina – będzie przynależeć

do takich, jak Mikołaj Adamczak. Sprawiedliwość zostanie zatem oddana

widzialnemu, muzycznemu światu: poco Adagio, quasi Andante: bez stuk-

niętych pytań pisarzy: a czy mogłoby istnieć quasi-adagio, i jakie warunki

powinna spełnić muzyka w ogóle, by zaistniało quasi-andante? Smutno je-

dynie na myśl, co stanie się z ludźmi, dla których całym życiem były Ksią-

żeczka o człowieku Ingardena, Filoktet Sofoklesa i Wszystkie lektury nado-

bowiązkowe Szymborskiej. Cóż dalej z nimi – i czy śmierć? Papaweryna?

                *

„Wzgórza planet”?

19-21.04.2019