Autodafe. Epilog (8)

glissando na temat nieb języka

3

Dlaczego Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki spoczywa martwy w całunie turyńskim roz-

ciągniętym jak stary ściągacz w zabytkowej kurtce karmanioli? Dlaczego: ani jeden

z nas, wiedząc, że w końcu nadeszło tsunami jego mózgu – znając wyjątkową pracę

jego neuronów dzięki tomom takim, jak Nie dam ci siebie w żadnej postaci – nie po-

myślał o dwugraniastym kapeluszu, tak zwanym pierogu – dla neurastenika? Myślę,

że to nieczułość. Opłakujemy dwudziestoczterolatków, którzy ginęli – roz-bujawszy

roz-puentowaną przyczepę (bezwolni w huraganowym zaskoczeniu spadali z siana),

a brak nam łez symonidejskich dla Dyckiego, który bez wątpienia – był Tsunamistą.

To, że trwa sezon prac polowych, nie oznacza, że możemy poświęcić się wyłącznie

morfogenezie osiedli wiejskich w Polsce. Klient o patronie, sołtys o magnacie – nie

2

ma prawa zapomnieć. Mój Boże, jakie to niezręczne: o Tsunamiście takim, jak Dyc-

ki przypomina Mongoł ufnej nawałnicy, Meteor młodej gołoty – taki, jak ja. Jedyne,

do czego się przyczyniłem, to stworzenie Lichenia wśród poematów (Autodafe) oraz

kościoła Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła – w Jastrzębiu Zdroju (Z domami

ludzi). Gdybym miał wyrecytować septennę, prędzej rozniósłbym siekacze w ogrom-

nym, dysmedialnym elektroblasku, niż recytowałbym postfleks: łuną zaręczynowych

diamentów. Dlaczego Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki leży martwy na bramce dwunas-

tozraszaczowej jak ciężki, bezwładny belbas w zbroi strażnika raju? Gdzie ci, którzy

znają hochdeutsch – jeżeli ja zacznę go nekrologować w plattdeutschu, nie stanie się

nawet arcydziełem bauhausu. Jeżeli zaś zostawię nekrologowanie Tkaczyszyna-Dyc-

1

kiego jakiemuś Pierre’owi Norze lub jakimś francuskim historykom pochodzenia ży-

dowskiego, owszem, może i uchronimy się od „chrypek warcholich”: Nowaczyńskie-

go, ale otrzymamy w zagęszczonym, niewokalnym zastępstwie jakieś sugestywne, ji-

dyszowe lieu de mémoire. Chcę Kochanki Norwida, czytanej wers po wersie metodą

close reading, nie – lieu de mémoire. Po to (wcale niemałym kosztem – nie dokapita-

lizowawszy poematu) wprowadziłem do Autodafe wątki i pseudowątki: wielkanocne,

charyzmatyczne, misteryjne. Co do Eugeniusza i jego spokoju po śmierci – rozprosto-

wałem go, obmacałem mu żebra, rozpaczliwie usiłując zwyciężyć: nad „nokautującą”

go przez całe życie krzywicą, obmacałem mu węzły chłonne, szukając chyba wszyst-

kiego – od nieoczywistej neuralgii po limfadenopatię – opanowany jak prezes legen-

2

darnego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” – na deser – obmacałem mu Serce i

nie wyliniałem jak górski kwiat. Powtarzam raz  jeszcze: to, że trwa sezon prac polo-

wych, nie oznacza, że możemy poświęcić się bez wyjątku morfogenezie osiedli wiej-

kich w Polsce. Z drugiej strony – praca w całunie turyńskim: wymaga czegoś więcej:

niż prostych umiejętności stażysty. Chodzi o „dojrzałość: nieprzytomności”: umiejęt-

ność lunatykowania w starym, znoszonym odzieniu po zabagnionej pomroce. W rze-

czy samej – byłoby dzisiaj o niebo łatwiej, gdyby jakieś 2350 lat temu – Arystoteles

w Poetyce poświęcił oddzielne paragrafy metamodelowaniu literatury – szczególnie:

metamodelowaniu stylistycznych bałaganu i galimatiasu. Robert Frost, Charles Sim-

lic, James Merill – na naszym polskim gruncie Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki – byli-

                *

by Janami, Pawłami. Tsu-

nami w Pałacyku Arcybis-

kupim – w Twórczości - -

14.06.2019