Autodafe. Epilog (12)

w ciekłości rzeki rozkochany inżynier

M. Czuchnowski, Szpik egzystencji

3

Co stałoby się, gdyby kapodaster komory wędzarniczej zaczepił podstrunnicę aż o czubek

siodełka? Czy gwajakol i pirokatechol uczyniłyby ze mnie striptizera, nie poetę? Jak: jako

striptizer patrzyłbym na Gietrzwałd: w płomieniach? Oczami Franciszki Themerson? Czy

praca metafory, gra aktorska Elżbiety Czyżewskiej stanowiącej dla mnie: we Wszystko na

sprzedaż emanację bogini byłaby tylko spazmującym bżdżeniem? To zupełnie – nierealne.

Czyżewską wyobrażam sobie w arcyszepcie: „słowa mokną i miękną, sen srebrny salomei

ustępuje: smukłe ramiona literatury, którymi obejmuję Ciebie, gasną i pokrywają się – zło-

tym cellulitem grafomanii. Ciepłe podbrzusze reportera róż nabiega krwią, żeby już nigdy

nie odbiegać kałem; jestem cudownie wypoczęta tak, jak gdybym była najmłodszą siostrą:

cioteczną własnej matki. Proste komunikaty, czytelne polecenia. Przyjdź do mnie jeszcze!

2

To miejsce – powiada amazonka – dumnie nosiło na sobie sutek, a to Miejsce – tłumaczy

amazonka dalej – potrafiło zorganizować się tak dynamicznie, że w sekundę przygotowy-

wało rowek artystycznej klejonki pomiędzy piersiami. Obetrzyj je starannie fularkiem zat-

roskania, starannie i pieczołowicie jakbyś głodował w pełnym słońcu kolacji nad Morzem

Jońskim, nie w iście conradowskich ciemnościach”. „Zderzyć się pośladkami wersu – nim

zaskoczy nas Hare Kriszna erotyzmu, wersolog porównawczy – gwałciciel?”. Oko, „mors-

kie” oko Czyżewskiej zachodzi omatidium smutku i już wiem, że odpowiedź, która się za-

jawi, wypieni się do ostatniej kropki – jako praodpowiedź: przecząca. I czy te kolana mog-

łyby należeć do świadka Jehowy? Czy te zginacze miałyby w ogóle estetyczną możliwość

służyć ciału osoby redagującej pismo takie, jak „Strażnica”, mówiącej z namaszczeniem e-

1 ½

lekcyjnych królów Polski o paruzji rzeczywistości, jaką znamy? I Czyżewska takiego właś-

nie rodzaju, postrzelona, głupiutko wydęta w naszym kierunku, jak gdyby: była romantycz-

nym świadkiem egzystencji plotącym androny o bezsensowności przystępowania piętnasto-

latków do bierzmowania? Kochanka kamiennego morza, bielizna, od której wkładania i no-

szenia drętwieję? Naprawdę pragniemy orzekać, że byłoby to w ogóle estetycznie możliwe?

- - -

1 ½

Nie uważam, by poemat Mariana Czuchnowskiego Szpik egzystencji nazywany czasami bała-

mutnie „poematem życia”, „antologią pewnej epoki” – był całością wybitną.  Nie dość i tego.

Zdarza mi się zakładać, jakoby Szpik egzystencji nie był również utworem unikalnym; nakład

„Oficyny 21” znika jednak z horyzontu jak prędki pstrąg, tj. tak, jakby autora posłowia i opra-

cowania, Michała Stefańskiego – zabito z zimną krwią, a on z dnia na dzień stawał się wyksz-

0

tałconą relikwią. „»Strażnica« czy kwitnące pąki wiosną”? Uważam, że właśnie: tego pytania

nie zadał sobie Czuchnowski i nie domyśliwszy nigdy jego zakresu, odpowiadał (jak typowy

beztreściowiec, intuicjonista-idiota, i jeszcze raz intuicjonista): „wziąłem jedno, więc wezmę

                *

drugie”.

13.07.2019