Autodafe 3 (21)

Agnieszce Adamowicz-Pośpiech

103

Rozmawiamy o staranowaniu karetki – przez pociąg TLK „Artus”

na przejeździe kolejowym w Puszczykowie, tak jak dyskutowaliś-

my o magiczności palenia książek w Gdańsku. Czasami, w rzeczy

samej: niezawodna, nasza sprawozdająca polskość dociera do roz-

brajającego archipelagu i uśmiechamy się na widok cierpienia (je-

go literackości). Wiercącego się ambulansu frunącego w dół ulicy

Stanisława Moniuszki nie moglibyśmy nazwać – „rapciastym apa-

ratem”, prawda? To metafora Ożoga, z jego wiersza Rzeźnia – nie

znajdziemy jej nigdzie indziej, poza Ożogiem. Nie ma „rapciastoś-

ci” w Słowniku gwar polskich ani też w Słowniku tajemnych gwar

104

przestępczych i nie ma „rapciastości” w Słowniku gwary uczniow-

skiej, Słowniku gwary studenckiej. A i jednak – chociaż nie jest to

ślad buta na Antologii liryki Młodej Polski, ale przeżyte aż do pro-

gów, wszystkich progów wynicestwienia: niezawinione cierpienie,

ośmiechamy się: do płaczących rodzin ofiar – niemal oślepiającym

óśmiechem, który nie mógłby znaleźć niepobłąkanego rozumienia.

Wielka szkoda, że zapomnieliśmy o bezczelności literatury: o tym,

co stało się w Puszczykowie Conrad mógłby napisać nowelę – tak.

Głęboko, dwuznacznie: opisałby to, co stało się z TLK „Artus”. O-

pisał przecież śmierć Freslevena w Jądrze ciemności, śmierć Rode-

105

ricka Anthony w Grze losu, śmierć drobnego Boba Stantona w Lor-

dzie Jimie. Cóż, szybciej zostanę Władimirem Siergiejewiczem Ilju-

szynem niż Jurijem Gagarinem, ale jeżelibym – jednak posiadał wy-

bór, chciałbym umrzeć jak kapitan Anthony. Lub: jak lekarz z karet-

ki w Puszczykowie – pod tym wszelako jednym warunkiem, że – gi-

nąłbym w czasach Conrada i na jego oczach. Biada – jest to „psalm”

czystego wyrachowania. Biada – bo nie znam w Biblii żadnych wy-

rachowanych psalmistów, nie znam nawet w Kościele żadnych wy-

rachowanych kantorów. Biada – bo w słowach świadka „jeszcze w

tym pyle, w latających elementach samochodu minęłam leżący but”

                *

domagam się literackie-

go opracowania. Biada.

5.04.2019